«Αναλογιστήκατε ποια θα είναι η μορφή της Αλεξανδρούπολης μετά από 20-30 χρόνια;» διερωτήθηκε ο κ. Λασκαράκης, στην έναρξη της τοποθέτησής του, συμπληρώνοντας: «Προσπάθησα να φαντασθώ αυτό το μέλλον διαβάζοντας το Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο του ΥΠΕΧΩΔΕ. Η εκτίμηση που αποκόμισα από αυτό το κατά τα άλλα ανεπαρκέστατο σχέδιο, είναι ότι η Αλεξανδρούπολη είναι το σημαντικότερο αστικό κέντρο της χώρας και ένας πυλώνας επί του οποίου στηρίζεται σε πολλά σημεία ο αναπτυξιακός σχεδιασμός της Ελλάδας», υπογραμμίζοντας ότι η Αλεξανδρούπολη αναφέρεται 20 φορές σε αυτό το σχέδιο, όχι πάντα για καλό, περισσότερο και από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Λασκαράκης συνέδεσε όλα όσα προβλέπονται στο Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο για την Αλεξανδρούπολη με το κυκλοφοριακό της πρόβλημα σήμερα και τις τεράστιες ανάγκες που θα προκύψουν τα επόμενα χρόνια. Όπως υπογράμμισε, «αν μελετήσουμε το κυκλοφοριακό χωρίς να συνεκτιμήσουμε όλα αυτά που θα συμβούν στον περίγυρό μας τα επόμενα χρόνια, θα κάνουμε μια τρύπα στο νερό. Γιατί ακριβώς σε μια πόλη που δεν είναι στάσιμη αλλά αναπτύσσεται ραγδαία, σε μια πόλη που όλα αλλάζουν, πρέπει να σχεδιάσεις με ορίζοντα τα επόμενα 20, 30, 50 χρόνια και όχι το σήμερα ή ακόμη και το χθες». Τόνισε ακόμη πως το ζήτημα είναι καθαρά δικό μας, κι όλοι έχουμε τις ευθύνες μας, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχουν ούτε μαγικές λύσεις ούτε μαγικά ραβδιά. Σύμφωνα με τον κ. Λασκαράκη, σήμερα οι αστικές κυκλοφοριακές υποδομές είναι ανεπαρκείς, τα τροχοφόρα στερούνται ζωτικού χώρου για να κινηθούν και εισβάλουν στο ζωτικό χώρο των πεζών, εμποδίζουν τη λειτουργία της πόλης, παραλύουν την αγορά, μάς χαλούν τη διάθεση. Στάθηκε ιδιαίτερα στην ευθύνη της δημοτικής αρχής, η οποία, επισήμανε ότι θα πρέπει να οργανώσει τον σχεδιασμό της πόλης και, με βάση αυτόν το σχεδιασμό, να χωροθετούνται όλες οι δραστηριότητες και όχι ευκαιριακά χωρίς την εκτίμηση των επιπτώσεών τους στο κυκλοφοριακό (π.χ λαϊκή αγορά). Είναι ακόμη υπόθεση των ειδικών επιστημόνων, οι οποίοι θα αναλάβουν το σχεδιασμό της διαχείρισης της κυκλοφορίας και της μελέτης των έργων υποδομής, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της πόλης. Επίσης, όπως σημείωσε ο κ. Λασκαράκης, είναι υπόθεση των πολιτών, οι οποίοι θα πρέπει να κατανοήσουν ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη δική τους συμβολή. Για το καθοριστικό ζήτημα των πόρων και τη δυνατότητα ένταξης των κυκλοφοριακών έργων σε δημοτικά, περιφερειακά, εθνικά ή ευρωπαϊκά προγράμματα, εκτίμησε ότι εδώ υπεισέρχονται οι έννοιες της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων, της επιλεξιμότητας και της βιωσιμότητας, του δημοκρατικού προγραμματισμού, της διαφάνειας και της συμμετοχής των δημοτών.Όσο για τον μόνιμο στόχο ενός εμπνευσμένου δημοτικού συμβουλίου, για όλα τα πολεοδομικά προβλήματα, όπως και το κυκλοφοριακό, δεν πρέπει να είναι άλλος από την ύπαρξη και τη διαχείριση του δημόσιου χώρου. Ανάγκη για εκμετάλλευση των ευκαιριών της πόλης
«Το συγκοινωνιακό πρόβλημα των ελληνικών πόλεων - προτάσεις για καινοτόμες λύσεις», ήταν το θέμα του πρώτου εισηγητή, κ. Γιώργου Νέλλα, Πολιτικού Μηχανικού – Συγκοινωνιολόγου, απόφοιτους του ΕΜΠ και της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, Cornell University USA, 1982, με Master of Science (MSc) σε Συγκοινωνιακά με εξειδίκευση σε Οικονομικά και Επιχειρησιακή Έρευνα.Στο ερώτημα εάν υπάρχει λύση για το κυκλοφοριακό πρόβλημα, το οποίο, στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας, έχει αναχθεί, σύμφωνα με μία έρευνα, από τους ίδιους τους πολίτες, στο νούμερο ένα πρόβλημα, η απάντηση που δίνει ο κ. Νέλλας είναι ένα ξεκάθαρο «όχι». Ο κ. Νέλλας ανέπτυξε τις διάφορες παραμέτρους που αφορούν στο πρόβλημα και που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, προκειμένου να συμβάλουν στη μείωσή του. Όπως τόνισε, η κυκλοφορία και γενικά η μετακίνηση γίνεται για κάποιον σκοπό, κι ένας από τους κύριους σκοπούς είναι η οικονομική δραστηριότητα του πολίτη. Αυτή, όπως τόνισε, θα πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει και να γίνει μ’ έναν τέτοιο τρόπο, ώστε η οικονομική δραστηριότητα της πόλης να συνεχιστεί και να μπορέσει να εξυπηρετήσει τους πολίτες που ζουν σε αυτήν. «Επομένως, ό,τι λύσεις και να δώσουμε, δεν πρέπει να έρχονται σε αντίθεση με την οικονομική λειτουργία της πόλης», τόνισε. Επίσης, τίθενται θέματα εξυπηρέτησης και κυκλοφοριακής οργάνωσης. «Παρ’ όλες τις προσπάθειες που κατά καιρούς γίνονται, η κυκλοφορία μας δεν είναι οργανωμένη. Δεν γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο που θα μπορούσε να γίνει», παρατήρησε ο κ. Νέλλας, ο οποίος έθιξε και το ζήτημα της οδικής ασφάλειας, τονίζοντας ότι εξυπηρέτηση και λύση του κυκλοφοριακού που να μην γίνεται σε συνθήκες οδικής ασφάλειας δεν έχει νόημα.Το κύριο θέμα είναι αυτό της στάθμευσης. Μετά την εκτόξευση της ιδιοκτησίας του αυτοκινήτου, την επέλασή του στο δημόσιο χώρο και την κατάληψη και του τελευταίου τετραγωνικού εκατοστού που υπάρχει μέσα στις πόλεις, προκύπτουν δύο θέματα, πρώτον οι κυκλοφοριακοί φόρτοι και δεύτερον το θέμα της στάθμευσηςΣτην περίπτωση Αλεξανδρούπολης, όπως σημείωσε ο κ. Νέλλας, δεν είναι τόσο το πόσα αυτοκίνητα κυκλοφορούν και περνούν από ένα δρόμο σε μία ώρα, αλλά το κύριο θέμα είναι αυτό της στάθμευσης και τι μπορεί κανείς να κάνει γι’ αυτό.Στάθηκε ιδιαίτερα και στις δημόσιες συγκοινωνίες, επισημαίνοντας ότι δεν μπορούμε να τις αγνοήσουμε σε καμία λύση κυκλοφοριακού τύπου, σε καμία πόλη, διότι δημόσια συγκοινωνία και χρήση ΙΧ είναι και μπορούν να είναι συγκοινωνούντα δοχεία, με την έννοια πως ό,τι φεύγει από το ένα μπορεί να πάει στο άλλο. «Αυτό, αποτελεί το μοντέρνο τρόπο αντιμετώπισης πολλών κυκλοφοριακών προβλημάτων», σημείωσε.Ο κ. Νέλλας αναφέρθηκε ακόμη στην έννοια της «ήσυχης κυκλοφορίας». Σ’ αυτήν οδηγούν η χρήση πεζοδρόμων και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας, όπως και η χρήση ποδηλάτου. «Έτσι μπορούμε να οδηγηθούμε σε μία βιώσιμη πόλη και μία βιώσιμη κινητικότητα. Αυτός είναι ο στόχος μας, διότι λύση, με την έννοια της εξαφάνισης του κυκλοφοριακού προβλήματος, δεν υπάρχει. αυτό που επιδιώκουμε είναι η βιώσιμη πόλη. Θα το πετύχουμε με τον σχεδιασμό, τόσο του μακροπρόθεσμου, όσο και με τον σχεδιασμό της άμεσης εκτέλεσης της επόμενης πενταετίας. Και φυσικά με την αστική ανάπλαση». Παρουσιάζοντας περιπτώσεις αποτελεσματικών παρεμβάσεων σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και του κόσμου, ο κ . Νέλλας παρουσίασε, μέσα από φωτογραφίες, την περίπτωση των πεζοδρόμων της Ιεράπετρας, των ποδηλατοδρόμων της Καρδίτσας, του τραμ του Στρασβούργου. Όπως επισήμανε, οι στόχοι του σχεδιασμού μίας ολοκληρωμένης παρέμβασης για την πόλη του μέλλοντος, όπου το κυκλοφοριακό θα έχει μειωθεί σημαντικά, είναι: η αναβάθμιση του επιπέδου εξυπηρέτησης όλων των χρηστών του συστήματος μεταφορών, να έχουν δηλαδή όλοι δικαίωμα στη μετακίνηση, η απαραίτητη αναβάθμιση των δημόσιων συγκοινωνιών (mini bus, τραμ, προαστιακός σιδηρόδρομος, η βελτίωση των συνθηκών του περιβάλλοντος, η αρμονική σύζευξη χρήσεων γης και συστήματος μεταφορών, η αποτελεσματική αξιοποίηση της υπάρχουσας υποδομής, ο σχεδιασμός νέας υποδομής, έτσι ώστε να ικανοποιεί τη συνδυασμένη λειτουργία των μέσων μεταφοράς, την οικονομική αποτελεσματικότητα, κτλ.Τέλος, ο κ. Νέλλας υπογράμμισε ότι «λύσεις υπάρχουν κι έχουν δοκιμαστεί», τονίζοντας πως «το θέμα είναι να συνδυαστεί ο τεχνικός τρόπος, με την εκμετάλλευση των ευκαιριών που δημιουργεί μια πόλη, την εις βάθος κατανόηση των προβλημάτων και τη διάθεση να σηκώσει κανείς το βαρύ φορτίο της εφαρμογής των προτεινόμενων λύσεων».
Το κυκλοφοριακό της Αλεξανδρούπολης και προτεινόμενες λύσεις. Με το κρίσιμο ερώτημα: «Μπορούμε να κυκλοφορούμε όπως θέλουμε, να παρκάρουμε όπου νομίζουμε και όπου μας βολεύει και κυρίως μπορούμε να χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο μας στο κέντρο της πόλης χωρίς περιορισμούς;» και δίνοντας τη χαρακτηριστική απάντηση «ένα ξερό όχι», ξεκίνησε την εισήγησή του με τίτλο «Οι διαστάσεις του κυκλοφοριακού προβλήματος της Αλεξανδρούπολης», ο κ. Κώστας Πορτοκαλίδης, Χωροτάκτης- Πολεοδόμος Μηχανικός, απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας, συγκοινωνιολόγος MSc(eng), Institute for Transport Studies, University of Leeds, UK. Ο κ. Πορτοκαλίδης μίλησε για ασφυκτικές έως και κυκλοφοριοκτόνες πιέσεις που δέχεται καθημερινά η πόλη, από το καθημερινώς διογκούμενο κυκλοφοριακό φορτίο που οφείλεται τόσο στα νεοεισερχόμενα αυτοκίνητα όσο και στις παρωχημένες κυκλοφοριακές αντιλήψεις. Πρότεινε σαν τη μόνη λύση τον ενιαίο σχεδιασμό της πόλης και τον σχεδιασμό χρήσεων γης και ιδιαίτερα των δραστηριοτήτων που δημιουργούν ζήτηση για μετακίνηση και στάθμευση (π.χ. υπηρεσίες, λαϊκή αγορά). Επισήμανε ακόμη ότι η απομάκρυνση των υπηρεσιών της Νομαρχίας εκτός του κέντρου της πόλης είναι ένα πολύ θετικό βήμα για την αποσυμφόρηση του κέντρου, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει τον ίδιο σχεδιασμό να ακολουθήσει και η δημοτική αρχή για τη μετεγκατάσταση των δημοτικών υπηρεσιών εκτός κέντρου. Έθιξε ακόμη το θέμα της λαϊκής αγοράς, τονίζοντας πως πρόκειται για μία οχλούσα δραστηριότητα που δημιουργεί αιχμή κυκλοφορίας και στάθμευσης. Επισήμανε ότι τα κριτήρια για τη νέα χωροθέτησή της θα πρέπει να είναι η αποσυμφόρηση του ευρύτερου κέντρου, η ευκολία πρόσβασης και η σύνδεση με μέσα μαζικής μεταφοράς και πρόβαλε ως τον καταλληλότερο χώρο τις πρώην αποθήκες της ΚΥΔΕΠ. Αναφέρθηκε ακόμη στην ανάγκη σχεδιασμού νέων συγκοινωνιακών υποδομών, στη χωροθέτηση του ΚΤΕΛ και άλλων τερματικών σταθμών, στα μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τα μέσα σταθερής τροχιάς, στους χώρους στάθμευσης, στη διαχείριση της κυκλοφορίας, στην πολιτική στάθμευσης, στα υπόγεια γκαράζ, τη δημιουργία νέων υπαίθριων χώρων στάθμευσης, την εξασφάλιση της αναγκαίας υποδομής, ώστε να αποδοθεί σημαντικός ωφέλιμος χώρος στους πεζούς και στα ποδήλατα (Ζώνη Ήπιας Μετακίνησης), η δημιουργία οδών μικτής κυκλοφορίας πεζών - οχημάτων, η δημιουργία πεζοδρόμων, την ανάπτυξη δικτύων ποδηλατοδρόμων και λήψη μέτρων για το ποδήλατο και πολλά άλλα ενδιαφέροντα θέματα. Σημαντική ήταν επίσης η παρατήρησή του ότι «επιδίωξη κάθε παρέμβασης θα πρέπει να είναι η προσαρμογή της κυκλοφορίας στο χαρακτήρα της πόλης και όχι το αντίθετο». Παράλληλα, σημείωσε ότι ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων πρέπει να είναι ενιαίος, τονίζοντας ότι οι προτεινόμενες παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές, ώστε να είναι δυνατή η υλοποίησή τους, αλλά θα πρέπει επίσης να τις διέπει και μια οραματική διάθεση για το μέλλον της πόλης. «Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να διέπονται από τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και να είναι φιλικές προς το περιβάλλον», σημείωσε.Μιλώντας για αναπλάσεις για τις ήπιες μορφές μετακίνησης, αναφέρθηκε στην εξασφάλιση της αναγκαίας υποδομής, ώστε να αποδοθεί σημαντικός ωφέλιμος χώρος στους πεζούς και στα ποδήλατα, στη δημιουργία οδών μικτής κυκλοφορίας πεζών – οχημάτων, στη δημιουργία πεζοδρόμων και τον αποκλεισμό του κέντρου της πόλης για τα οχήματα. Ο κ. Πορτοκαλίδης μίλησε για ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν στην καλύτερη διαχείριση της κυκλοφορίας. Ένας τρόπος είναι η βελτίωση της φωτεινής σηματοδότησης και η εφαρμογή νέας, οι περιορισμοί των Ι.Χ., όπως δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας, ζώνες αποκλειστικής κυκλοφορίας πεζών κτλ., η διαμόρφωση και η αυστηρή τήρηση του ωραρίου τροφοδοσίας και του ωραρίου κίνηση των απορριμματοφόρων. Σε ό,τι αφορά στην πολιτική στάθμευσης μίλησε για την ελεγχόμενη στάθμευση, για τη δημιουργία νέων υπαίθριων χώρων στάθμευσης Ι.Χ., κυρίως εκτός κεντρικών περιοχών, αλλά και για την εξασφάλιση χώρων στάθμευσης δικύκλων.Μίλησε ακόμη για την ανάγκη να προχωρήσει η κατασκευή του περιφερειακού δρόμου, τονίζοντας ότι θα αποσυμφορήσει σημαντικά την κυκλοφορία στο κέντρο της πόλης και όχι μόνο, ενώ μιλώντας για το υπόγειο πάρκινγκ που επιθυμεί να κατασκευάσει η δημοτική αρχή, κάτω από το πάρκο Εθνικής Ανεξαρτησίας, επισήμανε ότι, με τα σημερινά δεδομένα, αν κάποια στιγμή κατασκευαστεί το κόστος για μία ώρα στάθμευσης θα αγγίζει τα 5 ευρώ!
Συντάκτης: Kική Hπειρώτου - Εφημερίδα Γνώμη
