ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΔΩΝ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΑΣ

Είναι μάλλον μια γενική αλήθεια ότι η κυκλοφοριακή κατάσταση στη πόλη μας δεν είναι και η καλύτερη δυνατή. Για την ακρίβεια, υστερεί σε βασικές υποδομές, οργάνωση, κυκλοφορική διαχείριση κλπ. Ένας πολύ καλός και έμπειρος συνάδελφος συγκοινωνιολόγος, πριν από δύο περίπου χρόνια που επισκέφτηκε τη πόλη για να λάβει μέρος σε μια ημερίδα αναφορικά με το ζήτημα που συζητάμε, με ρώτησε το εξής απλοϊκό ερώτημα, που κρύβει όμως μια μεγάλη αλήθεια.

«Εντάξει, και σε άλλες πόλεις στην Ελλάδα παρουσιάζεται ανάλογη υστέρηση στην επίλυση των κυκλοφοριακών προβλημάτων, αλλά υπάρχει μια μικρή έστω προσπάθεια να βελτιωθούν τα πράγματα προς το καλύτερο. Εδώ παρατηρώ ότι η πόλη έχει παραδοθεί στο χάος του κυκλοφοριακού χωρίς καν να γίνονται οι ελάχιστες παρεμβάσεις ώστε να βελτιωθούν λίγο τα πράγματα. Φαίνεται ότι υπάρχει μια πολιτική και κοινωνική αδράνεια που υποβαθμίζει μέρα με τη μέρα τη κατάσταση. Δεν χρειάζεται να κάνετε μεγάλες παρεμβάσεις και πράγματα που δεν αντέχει η πόλη. Αν εφαρμοστούν τα αυτονόητα, θα υπάρξει μια σχετική βελτίωση».

Η συγκεκριμένη προτροπή μου ήρθε στο μυαλό όταν διάβασα το δελτίο τύπου για την επικείμενη μονοδρόμηση των οδών Παπαναστασίου και Δήμητρας. Κυρίως, με προβλημάτισε το λεγόμενο ως «αυτονόητο» που επικαλέστηκε ο συνάδελφος και προσπαθώ να το συνδέσω με τη συγκεκριμένη ρύθμιση. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά, για να γίνει κατανοητό το «παράλογο» της υπόθεσης.

Ως μέλος της επιτροπής κυκλοφοριακών ρυθμίσεων της πόλης τα τελευταία χρόνια, γνωρίζω το ιστορικό της συγκεκριμένης υπόθεσης, το οποίο και παραθέτω. Αρχικά υπήρξε ο άρον άρον και χωρίς να έχει υλοποιηθεί σε μεγάλο ποσοστό, ο εγκαινιασμός της νέας οδού Παπαναστασίου, κατά τη περίοδο των τελευταίων δημοτικών εκλογών (προ τετραετίας). Η υπερβολή της προεκλογικής περιόδου δε βοήθησε τότε να γίνει μια συγκροτημένη εκτίμηση της λειτουργικής σημασίας της συγκεκριμένης οδού στο σύνολο του οδικού δικτύου της πόλης.

Δεν θα αναφερθώ στα αναλυτικά κυκλοφοριακά θέματα της οδού (αυτά αφορούν τους ειδικούς), παρά μόνο θα σταθώ σε τρία σημαντικά στοιχεία που μπορούν να αναγνωριστούν και από τους μη ειδικούς. Αρχικά, ο κόμβος της οδού με τη λεωφόρο Μάκρης, υλοποιήθηκε χωρίς τη χρήση των ανάλογων τεχνικών προδιαγραφών (χωρίς την απαραίτητη μελέτη και εγκρίσεις) και χωρίς να μπορεί να διοχετεύσει την κυκλοφορία με φορά από το δυτικό προς το βόρειο τμήμα, απουσία ελεγχόμενης αριστερής στροφής (πάνω στη λεωφόρο Μάκρης). Η αδυναμία αυτή ουσιαστικά ακυρώνει τη σύνδεση της οδού με το βασικό οδικό δίκτυο, καθώς επίσης και με τη δυνατότητα της να λειτουργήσει ως τμήμα του (αστική αρτηρία) και εσωτερικό (ημι)δακτύλιο. Δηλαδή, στην οδό μπαίνεις μόνο από τη δεξιά στροφή με φορά προς τη Ν. Χηλή και όχι από τη κρίσιμη και σημαντική στροφή (στρέφουσα) από την αντίθεση κατεύθυνση, ώστε να παρακαμφθεί από τα οχήματα η κεντρική περιοχή της πόλης που θα έπρεπε να αποτελεί και τον κύριο στόχο μιας τέτοιας παρέμβασης.

Στη συνέχεια, προ τριετίας αν θυμάμαι καλά, παρουσιάστηκε μια μελέτη σχεδιασμού του κόμβου του παλαιού νοσοκομείου, από ομάδα συγκοινωνιολόγων μελετητών, η οποία και εγκρίθηκε. Αφορούσε ΜΟΝΟ τη διάταξη του κόμβου και λάμβανε ως ΔΕΔΟΜΕΝΗ την παράλληλη μονοδρόμηση της Παπαναστασίου και Δήμητρας, καθ’ υπόδειξη της Δημοτικής Αρχής (μια άποψη που ποτέ δεν μπόρεσα να κατανοήσω πως προέκυψε). Η υλοποίηση της συγκεκριμένης μελέτης βρίσκεται στο τελικό στάδιο (βλέπε κόμβο με μεταλλική βελανιδιά).

Στο μεσοδιάστημα, συνεχίστηκαν οι εργασίες και κατά μήκος της οδού, ώστε να ολοκληρωθούν οι υποδομές της, που περιλαμβάνουν οδόστρωμα διπλής κατεύθυνσης πλήρους διατομής (7,5μ), με επιπλέον ποδηλατοδρόμο στη μια πλευρά και ειδικές θέσεις στάθμευσης σε ορισμένα σημεία της. Σημειώνω επίσης, ότι λόγω της κακής, πρόχειρης και βεβιασμένης χρήσης της οδού κατά τα πρώτα στάδια λειτουργίας της, προκλήθηκαν αρκετά ατυχήματα, ευτυχώς χωρίς απώλειες ζωής.

Κατά τη περίοδο του καλοκαιριού, ήρθε ως θέμα στην επιτροπή κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, η παράλληλη μονοδρόμηση των εν λόγω οδών χωρίς της επίκληση ΚΑΜΙΑΣ μα ΚΑΜΙΑΣ κυκλοφοριακής μελέτης, εισήγηση της τεχνικής υπηρεσίας κλπ. Ύστερα από προσωπική απαίτηση για τη σύνταξη της απαραίτητης κυκλοφοριακής μελέτης για την εφαρμογή μιας τόσο σημαντικής ρύθμισης και με τη θετική συναίνεση της πλειοψηφίας των υπολοίπων μελών (απορρίψανε το αίτημα του Δήμου), το θέμα διαβιβάστηκε προς την αρμόδια τεχνική υπηρεσία, για ενέργεια.

Προς λύπη μου, ενημερώθηκα ότι το συγκεκριμένο θέμα «πέρασε» από το Δημοτικό Συμβούλιο, χωρίς όλα τα ανωτέρω, ύστερα από προφανή μεθόδευση της Δημοτικής Αρχής με την επίκληση κάποιων πρόχειρων διαγραμμάτων της τεχνικής υπηρεσίας. Παρουσιάζω, το συγκεκριμένο ιστορικό προς ενημέρωση και κυρίως για να υποστηρίξω την εγκληματική, πολλές φορές, προχειρότητα που αντιμετωπίζονται διαχρονικά τόσο σημαντικά ζητήματα της πόλης.

Και ερχόμαστε στο δια ταύτα. Αποτελούν οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις την ενδεδειγμένη λύση; Η απάντηση είναι μάλλον προφανής. Πώς μπορείς να κάνεις μια τέτοιας κλίμακας παρέμβαση χωρίς να εκτιμήσεις τις επιπτώσεις της, τις εναλλακτικές, τα προβλήματα που θα δημιουργήσει κλπ. Κυρίως, πώς θα γίνει δυνατό να επιλυθούν οι παρενέργειες της ή καλύτερα πώς θα γίνει η διαχείριση του υπόλοιπου οδικού δικτύου που θα επηρεαστεί και ενδέχεται να χρειάζονται και εκεί συμπληρωματικές ρυθμίσεις;

Όλα αυτά, όσο λογικά και να ακούγονται, δεν έχουν ρυθμιστεί !!!

Εναλλακτικά, και προσπαθώντας να βοηθήσω στη υιοθέτηση, έστω και τη τελευταία στιγμή, της καλύτερης δυνατής λύσης, παραθέτω τη δική μου προσέγγιση για την καλύτερη κυκλοφοριακή ρύθμιση στις συγκεκριμένες οδούς. Ξεκινώ από το πρόβλημα, που είναι η οδός Δήμητρας. Λόγω της αδυναμίας της οδού Παπαναστασίου να ανταποκριθεί στο ρόλο της ως (ημι)δακτυλίου για τους λόγους που αναφέρονται παραπάνω, η κυκλοφορία διοχετεύεται στην οδό Δήμητρας χωρίς όμως να έχει τα χαρακτηριστικά να ανταποκριθεί στην αυξημένη χρήση (μικρή διατομή, στάθμευση κλπ). Οπότε κάθε λύση θα πρέπει να οδηγεί στην υποβάθμιση του ρόλου της οδού Δήμητρας και στην παράλληλη αναβάθμιση της οδού Παπαναστασίου. Επίσης, όπως έχει υλοποιηθεί η οδός Παπαναστασίου με χαρακτηριστικά αστικής αρτηρίας, σε καμία περίπτωση δε μπορεί να μονοδρομηθεί, υπό τις παρούσες συνθήκες, αφού αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση των ταχυτήτων, κατάληψη του χώρου, κακή σύνδεση με λοιπό δίκτυο κλπ. Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει σκοπιμότητα μονοδρόμησης της. Υπάρχει όμως σοβαρή ανάγκη επανασχεδιασμού των δύο κύριων κόμβων της (αρχή και τέλος) ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει τη κυκλοφορία κυρίως στη φορά εισόδου και παράκαμψης του κέντρου της πόλης.

Αντίστοιχα, η οδός Δήμητρας μπορεί να διαχειριστεί εναλλακτικά και υπό το πρίσμα του νέου λειτουργικού της ρόλου ως συλλεκτήρια οδός. Προτείνεται η τμηματική μονοδρόμηση της, τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η επίλυση της κυκλοφοριακής φόρτισης της που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει σε ικανοποιητικό βαθμό (η επιπλέον κυκλοφορία καλύπτεται από την οδό Παπαναστασίου) στο προβληματικό σημείο της (κατά μήκος του πρώην νοσοκομείου), εξυπηρετείται καλύτερα η στάθμευση και διευθετείται καλύτερα η κυκλοφορία προς το υπόλοιπο τοπικό κυκλοφοριακό δίκτυο, χωρίς την ανάγκη άλλων ρυθμίσεων.

Όπως προκύπτει, η συγκεκριμένη πρόταση είναι απλή, στηρίζεται στους κανόνες και τις αρχές της κυκλοφοριακής επιστήμης, είναι απόλυτα και εύκολα εφαρμόσιμη χωρίς νέα έργα (χρειάζονται μόνο νέες διευθετήσεις των κόμβων με μικρού κόστους παρεμβάσεις) και μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας αναλυτικότερης και επιστημονικά άρτιας προσέγγισης, που σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει. Παρακάτω παραθέτω κάποια πρόχειρα διαγράμματα και σχέδια για τις διατάξεις που προτείνονται, κυρίως στους δύο κόμβους καθώς επίσης και της ευρύτερης κυκλοφοριακής διαχείρισης της περιοχής.

Για να ολοκληρώσω με τη διαπίστωση του συναδέρφου για τη πόλη της Αλεξανδρούπολης, δυο χρόνια μετά δεν μπορώ να πω ότι έγιναν τα βήματα που θα έπρεπε. Σίγουρα κάποιες προσπάθειες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση (π.χ. ποδηλατόδρομοι, ελεγχόμενη στάθμευση) αλλά παρουσιάζουν αποσπασματικότητα, προχειρότητα και έλλειψη ενιαίας προσέγγισης και στρατηγικής κυκλοφοριακής πολιτικής για το σύνολο της πόλης και τη χρήση των υποδομών της. Ελπίζω, ότι για τη συγκεκριμένη ρύθμιση θα πρυτανεύσει η λογική και η επιστημονική προσέγγιση.

Με εκτίμηση

Πορτοκαλίδης Κων/νος

Πολεοδόμος – Χωροτάκτης Μηχανικός
Συγκοινωνιολόγος MSc(Eng)

TEE και Τοπική Κοινωνία

Η επερχόμενη Κυριακή, ξημερώνει με μια ακόμη προσπάθεια δημοκρατικής εκπροσώπησης των μελών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Για την ιστορία, το ΤΕΕ και ο κόσμος των τεχνικών επιστημόνων (μηχανικών) που το αποτελούν, έχει ως κύριο στόχο, πέρα από τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση των μελών του, να λειτουργεί ως ο επίσημος τεχνικός σύμβουλος του Κράτους. Η λειτουργία του αυτή, αν και ιδιαίτερη σημαντική κατά τις τελευταίες δεκαετίες, όπως λένε οι παλιοί, σήμερα βρίσκεται σε απόλυτη αδράνεια και απαξιωμένο από τις διαδικασίες. Ειδικά για τα τοπικά και περιφερειακά δρώμενα, το τμήμα του ΤΕΕ λάμπει δια της απουσίας του, από όλες σχεδόν τις δραστηριότητες και τις εξελίξεις, χωρίς φωνή, θέσεις, προτάσεις και με μια εγγενή αδυναμία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Δεν είναι λίγα τα θέματα, που λόγω αρμοδιότητας, θα έπρεπε να παρεμβαίνει δυναμικά προς όφελος, όχι των μελών του, αλλά της τοπικής κοινωνίας και συνολικότερα της χώρας. Επιγραμματικά αναφέρω τον αγωγό πετρελαίου, το χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό, τις μεγάλης κλίματος επενδύσεις, τις διακρατικές σχέσεις κλπ.

Επίσης, το τεχνικό επάγγελμα βιώνει σήμερα μια θεσμική και οικονομική απαξίωση δίχως προηγούμενο, τη στιγμή που η μεταπολεμική ανάπτυξη της χώρας βασίστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από το πλήθος των μηχανικών που με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης, από όποια θέση και αν υπηρετούσαν, συνέβαλαν στην εξέλιξης της Ελλάδας από μια φτωχή περιφέρεια του νότου σε μια σύγχρονη και δυναμική χώρα της Ευρώπης.

Σίγουρα, η ευθύνη βαραίνει όλους εμάς που ως μέλη του, δεν επιχειρήσαμε να διασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις, θεσμικές, οργανωτικές, πολιτικές και κοινωνικές, που θα οδηγούσαν σε μια αναγέννηση του κινήματος των μηχανικών. Ίσως οι ιδιοτελείς συμπεριφορές πολλών μελών του, τα πάσης φύσεως αντικρουόμενα συμφέροντα και οι δυσκολίες του επαγγέλματος, που το τελευταίο καιρό έχουν ενταθεί σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να μη δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για ισχυροποίηση της φωνής των μηχανικών, αλλά μας οπλίζει με ένα επιπλέον αίσθημα ευθύνης για τη σοβαρότητα της σημερινής κατάστασης και μας επιβεβαιώνει την ανάγκη για μια μεγάλη ανατροπή.

Ελπίζω και προσδοκώ, ως υποψήφιος με τη παράταξη ΠΑΣΚ Μηχανικών, η Δευτέρα να μας βρει δυναμικότερους, διεκδικητικότερους και πιο χρήσιμους, όχι τόσο για τη παράταξη που εκπροσωπούμε και τις πολιτικές, κοινωνικές και ιδεολογικές απόψεις που ενδεχομένως να εκφράζουμε, αλλά κυρίως για το τόπο που αγαπάμε, ζούμε, εργαζόμαστε και πονάμε και επιθυμούμε να τον βλέπουμε να αναπτύσσεται και να βρίσκει τη δυναμική του στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Με εκτίμηση

Πορτοκαλίδης Κων/νος
Χωροτάκτης – Πολεοδόμος Μηχανικός