Ωραία τα πράσινα παπαγαλάκια που έριξε στον προεκλογικό αγώνα η κυβερνητική παράταξη, αλλά τη συζήτηση μονοπωλεί πλέον το δίλλημα που έθεσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αποτελεί το τίτλο του συγκεκριμένου άρθρου. Σίγουρα ιδιαίτερη και εμπνευσμένη η αρνητική διαφήμιση αλλά δεν αρκεί νομίζω. Στην πορεία προς τις ευρωεκλογές χρειάζεται ουσία και κυρίως χρειάζεται πολιτικός λόγος. Όσο κι αν ξένισε αρνητικά πολλούς η συγκεκριμένη φράση, εν τούτοις αποτελεί τη μοναδική έως τώρα πολιτική τοποθέτηση που ακούσαμε.
Δεν θα σταθώ στην ιστορική της ερμηνεία και την κατά καιρούς χρησιμοποίηση της από τους θεωρητικούς του υπαρκτού σοσιαλισμού. Άλλωστε ο ημερήσιος τύπος όλων των αποχρώσεων το έπραξε σε μεγάλο βαθμό. Η ρήση αυτή, αν δεν ανήκει πλέον στην ιστορία, ανήκει στη σκέψη της πολιτικής φιλοσοφίας και στην άνθηση και δύση ενός μανιφέστου που δείχνει να το έχει ξεπεράσει η εποχή. Βέβαια ο σοσιαλισμός ως έννοια, ως αρχή και κυρίως ως κοινωνική πραγματικότητα είναι μάλλον πιο επίκαιρος από ποτέ.
Το κρίσιμο ζήτημα αποτελεί πιστεύω η ερμηνεία της βαρβαρότητας στην σημερινή ευρωπαϊκή πορεία και κατά προέκταση στην ελληνική πραγματικότητα. Αν και ακραίος ως όρος, εν τούτοις κρύβει μια αποκρυσταλλωμένη αντίληψη για την Ευρώπη, αλλά κυρίως υπαινίσσεται τις διαχρονικές αρνητικές συνέπειες της ελεύθερης αγοράς και της πολιτικής φιλοσοφίας που την έθρεψε τόσα χρόνια και κατάφερε να την καταστήσει ως την επικρατέστερη, ίσως και την μοναδική διέξοδο για την ανάπτυξη και την ευημερία των λαών.
Ζούμε δηλαδή μια βαρβαρότητα, σήμερα;
Η κοινωνία μας είναι βάρβαρη ή οδεύει προς τα εκεί;
Η απάντηση που μπορούμε να δώσουμε είναι σίγουρα όχι. Αν η κεντροδεξιά παράταξη σήκωνε, όπως όφειλε, το γάντι και απαντούσε με πολιτικούς όρους στην συγκεκριμένη αντίληψη, σίγουρα δεν θα δυσκολευότανε τουλάχιστον να αποδείξει ότι ο φιλελευθερισμός δεν είναι συνώνυμος με βάρβαρες πρακτικές. Αντί αυτού προτίμησε να εκμεταλλευτεί πολιτικά την ευαισθησία τμήματος της κομματικής της πελατείας στη λογική μια απλοϊκής αντίληψης των πραγμάτων. Για ακόμη μια φορά δεν μπόρεσε να σταθεί επάξια στο ύψος των περιστάσεων, εκφράζοντας την διαφωνία της σε ιδεολογικό επίπεδο.
Μπορεί σήμερα τα πράγματα να μην είναι ειδυλλιακά, αλλά τις εποχές των βαρβάρων τις έχουμε αφήσει, πιστεύω για πάντα, πίσω μας. Η τραγική ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι το καταφέραμε με την επιρροή των σοσιαλιστικών ιδεών. Βαρβαρότητα βέβαια υπάρχει και σήμερα αλλά με διαφορετική έννοια:
Βαρβαρότητα είναι η καταστροφή του περιβάλλοντος
Βαρβαρότητα είναι η έλλειψη κοινωνικού κράτους και η οικονομική εξαθλίωση
Βαρβαρότητα είναι ο ατομικισμός …
Θα μπορούσαμε να καταγράψουμε κι άλλες σημερινές πολιτικές που ευνοούν την βαρβαρότητα. Το παρήγορο όμως είναι ότι η Ευρώπη έχει πλέον αρχές, αξίες και εφαρμόζει πολιτικές, ακόμα και όταν βρίσκεται υπό τον έλεγχο συντηρητικών αντιλήψεων όπως σήμερα, που εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό οράματα και επιδιώξεις για την μείωση της φτώχειας, την κοινωνική συνοχή, την πολιτική ένωση και την προστασία του περιβάλλοντος.
Όλες οι ανωτέρω επιδιώξεις, εκφράζονται με μια υπέροχη λέξη, δανεισμένη από την ελληνική γραμματεία, αυτή της αειφορίας. Ετυμολογικά σημαίνει ότι φέρω κάτι (διατηρώ) στο διηνεκές (στο μέλλον). Είναι μια έννοια που εκφράζει την συνέχεια και εξέλιξη της ζωής τόσο στο κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο όσο και στο φυσικό περιβάλλον. Με λίγα λόγια:
Αειφορία σημαίνει σεβασμός και διατήρηση του περιβάλλοντος!
Αειφορία σημαίνει οικονομική ανάπτυξη που διαχέεται στους πολίτες με ισότητα και δικαιοσύνη!
Αειφορία σημαίνει κοινωνική συνοχή και ειρήνη, συμμετοχή και ευκαιρίες για όλους!
Αν και χρησιμοποιήθηκε αρχικά στις επιστήμες της γεωγραφίας, σήμερα αποτελεί την επιδίωξη κάθε επί μέρους πολιτικής της ΕΕ στο σύνολο της αλλά και κάθε κράτους μέλους της, τουλάχιστον ως προς τις προθέσεις γιατί η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η χώρα μας που αδυνατεί ακόμη και σήμερα να κατανοήσει την αξία της. Τόσο οι πολιτικές όσο και οι πρακτικές της, μόνο αειφορικές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν.
Ο σοσιαλισμός και η βαρβαρότητα σήμερα αποτελούν επίκαιρες έννοιες αλλά με μεταλλαγμένο το περιεχόμενο και το ιδεολογικό τους περιτύλιγμα. Υπό αυτό το πρίσμα, και με σεβασμό στο απόφθεγμα της Ρόζας Λούξεμπουργκ, σήμερα μπορεί να ειπωθεί ένας νέος και πιο δόκιμος όρος ως προς την νέα πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα της Ευρώπης, ως εξής:
Αειφορία ή Βαρβαρότητα!!!
Υ.Γ. Ο σοσιαλισμός πρέπει να εκφράσει την διατήρηση του περιβάλλοντος με την ευρεία ανωτέρω έννοια και όχι να εμμένει κατ΄ ανάγκη στην υιοθέτηση ενός μανιφέστου πολιτική οργάνωσης που ανήκει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Η αειφορία αποτελεί τη μεγάλη ευκαιρία και την κυρίαρχη πρόκληση της αριστεράς για να επανακάμψει στην ευρωπαϊκή πολιτική πραγματικότητα και να ορίσει το πλαίσιο οργάνωσης της, μακριά από βάρβαρες πρακτικές του σήμερα και ιδεολογικές αγκυλώσεις.
Δεν θα σταθώ στην ιστορική της ερμηνεία και την κατά καιρούς χρησιμοποίηση της από τους θεωρητικούς του υπαρκτού σοσιαλισμού. Άλλωστε ο ημερήσιος τύπος όλων των αποχρώσεων το έπραξε σε μεγάλο βαθμό. Η ρήση αυτή, αν δεν ανήκει πλέον στην ιστορία, ανήκει στη σκέψη της πολιτικής φιλοσοφίας και στην άνθηση και δύση ενός μανιφέστου που δείχνει να το έχει ξεπεράσει η εποχή. Βέβαια ο σοσιαλισμός ως έννοια, ως αρχή και κυρίως ως κοινωνική πραγματικότητα είναι μάλλον πιο επίκαιρος από ποτέ.
Το κρίσιμο ζήτημα αποτελεί πιστεύω η ερμηνεία της βαρβαρότητας στην σημερινή ευρωπαϊκή πορεία και κατά προέκταση στην ελληνική πραγματικότητα. Αν και ακραίος ως όρος, εν τούτοις κρύβει μια αποκρυσταλλωμένη αντίληψη για την Ευρώπη, αλλά κυρίως υπαινίσσεται τις διαχρονικές αρνητικές συνέπειες της ελεύθερης αγοράς και της πολιτικής φιλοσοφίας που την έθρεψε τόσα χρόνια και κατάφερε να την καταστήσει ως την επικρατέστερη, ίσως και την μοναδική διέξοδο για την ανάπτυξη και την ευημερία των λαών.
Ζούμε δηλαδή μια βαρβαρότητα, σήμερα;
Η κοινωνία μας είναι βάρβαρη ή οδεύει προς τα εκεί;
Η απάντηση που μπορούμε να δώσουμε είναι σίγουρα όχι. Αν η κεντροδεξιά παράταξη σήκωνε, όπως όφειλε, το γάντι και απαντούσε με πολιτικούς όρους στην συγκεκριμένη αντίληψη, σίγουρα δεν θα δυσκολευότανε τουλάχιστον να αποδείξει ότι ο φιλελευθερισμός δεν είναι συνώνυμος με βάρβαρες πρακτικές. Αντί αυτού προτίμησε να εκμεταλλευτεί πολιτικά την ευαισθησία τμήματος της κομματικής της πελατείας στη λογική μια απλοϊκής αντίληψης των πραγμάτων. Για ακόμη μια φορά δεν μπόρεσε να σταθεί επάξια στο ύψος των περιστάσεων, εκφράζοντας την διαφωνία της σε ιδεολογικό επίπεδο.
Μπορεί σήμερα τα πράγματα να μην είναι ειδυλλιακά, αλλά τις εποχές των βαρβάρων τις έχουμε αφήσει, πιστεύω για πάντα, πίσω μας. Η τραγική ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι το καταφέραμε με την επιρροή των σοσιαλιστικών ιδεών. Βαρβαρότητα βέβαια υπάρχει και σήμερα αλλά με διαφορετική έννοια:
Βαρβαρότητα είναι η καταστροφή του περιβάλλοντος
Βαρβαρότητα είναι η έλλειψη κοινωνικού κράτους και η οικονομική εξαθλίωση
Βαρβαρότητα είναι ο ατομικισμός …
Θα μπορούσαμε να καταγράψουμε κι άλλες σημερινές πολιτικές που ευνοούν την βαρβαρότητα. Το παρήγορο όμως είναι ότι η Ευρώπη έχει πλέον αρχές, αξίες και εφαρμόζει πολιτικές, ακόμα και όταν βρίσκεται υπό τον έλεγχο συντηρητικών αντιλήψεων όπως σήμερα, που εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό οράματα και επιδιώξεις για την μείωση της φτώχειας, την κοινωνική συνοχή, την πολιτική ένωση και την προστασία του περιβάλλοντος.
Όλες οι ανωτέρω επιδιώξεις, εκφράζονται με μια υπέροχη λέξη, δανεισμένη από την ελληνική γραμματεία, αυτή της αειφορίας. Ετυμολογικά σημαίνει ότι φέρω κάτι (διατηρώ) στο διηνεκές (στο μέλλον). Είναι μια έννοια που εκφράζει την συνέχεια και εξέλιξη της ζωής τόσο στο κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο όσο και στο φυσικό περιβάλλον. Με λίγα λόγια:
Αειφορία σημαίνει σεβασμός και διατήρηση του περιβάλλοντος!
Αειφορία σημαίνει οικονομική ανάπτυξη που διαχέεται στους πολίτες με ισότητα και δικαιοσύνη!
Αειφορία σημαίνει κοινωνική συνοχή και ειρήνη, συμμετοχή και ευκαιρίες για όλους!
Αν και χρησιμοποιήθηκε αρχικά στις επιστήμες της γεωγραφίας, σήμερα αποτελεί την επιδίωξη κάθε επί μέρους πολιτικής της ΕΕ στο σύνολο της αλλά και κάθε κράτους μέλους της, τουλάχιστον ως προς τις προθέσεις γιατί η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η χώρα μας που αδυνατεί ακόμη και σήμερα να κατανοήσει την αξία της. Τόσο οι πολιτικές όσο και οι πρακτικές της, μόνο αειφορικές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν.
Ο σοσιαλισμός και η βαρβαρότητα σήμερα αποτελούν επίκαιρες έννοιες αλλά με μεταλλαγμένο το περιεχόμενο και το ιδεολογικό τους περιτύλιγμα. Υπό αυτό το πρίσμα, και με σεβασμό στο απόφθεγμα της Ρόζας Λούξεμπουργκ, σήμερα μπορεί να ειπωθεί ένας νέος και πιο δόκιμος όρος ως προς την νέα πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα της Ευρώπης, ως εξής:
Αειφορία ή Βαρβαρότητα!!!
Υ.Γ. Ο σοσιαλισμός πρέπει να εκφράσει την διατήρηση του περιβάλλοντος με την ευρεία ανωτέρω έννοια και όχι να εμμένει κατ΄ ανάγκη στην υιοθέτηση ενός μανιφέστου πολιτική οργάνωσης που ανήκει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Η αειφορία αποτελεί τη μεγάλη ευκαιρία και την κυρίαρχη πρόκληση της αριστεράς για να επανακάμψει στην ευρωπαϊκή πολιτική πραγματικότητα και να ορίσει το πλαίσιο οργάνωσης της, μακριά από βάρβαρες πρακτικές του σήμερα και ιδεολογικές αγκυλώσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου